nane
Nane, içerdiği yağlar ve özellikle mentollü kokusu bakımından tıbbi ve aromatik bitkiler sınıfında büyük öneme sahiptir. Çok yıllık bir bitki olan nane, ülkemizin her yerinde yetiştirilmektedir. Ancak ticari olarak üretimi yoğun olarak Ege, Marmara ve Akdeniz bölgelerinde yapılmaktadır. Kullanım alanlarının çok çeşitli ve çok fazla olması, bitkiyi önemli kılar.
iklim isteği
İklim konusunda seçici bir bitki değildir. Her iklimde yetişir. Fakat nemli ve serin ortamlarda daha iyi gelişme gösterir. Sıcak ve kurak iklim şartlarını sevmez. Yaprakları küçük kalır, yapraklarda tüylülük artar. Ortalama gelişme sıcaklığı 12-15 °C'dir. Düşük sıcaklıklara toleransı yüksektir. Bunun nedeni kökün odunsu yapıda olmasından kaynaklıdır. Fazla ışıktan hoşlanmaz. Gölgeyi sever. Yarı gölgeli ve serin bölgelerde iyi gelişir. Fazla ışık bitkinin gelişimini durdurur. Günün uzun olması hemen çiçeklenmeye yol açar. Bu durum yaprak verimini düşürür.
toprak isteği
Nane, kumlu ve killi topraklarda iyi gelişim gösterir. Taşlı, çakıllı topraklarda da nane yetiştiriciliği yapılabilir. Bireysel üretimde toprak seçimi çok önemli değildir ancak ticari amaçla üretim yapılacaksa bu çeşit bir toprak seçimi uygun olmayacaktır. Ekimi yapılacak toprak ph aralığı 5.0-7.5'tir.
yetiştiriciliği
Nane yetiştiriciliği yapılacak alan, ilkbaharda 15-20 cm derinliğinde sürülür. Dönüm başına 5-6 ton yanmış ahır gübresi verilir.
çelik ile üretim
En çok bu yöntem kullanılmaktadır. Nane çelikleri çok hızlı köklenir. Hem ilkbaharda hem sonbaharda uygulanabilir.
köklü sürgünlerle üretim
Önceki yıllarda ekilmiş ve güçlü, verimli olduğu görülen bitkiler kökünden sökülür. Kökleri parçalanır.
tohum ile üretim
Büyük arazilere ekim yapılacaksa, genellikle bu yöntem tercih edilir. Serpme olarak ya da mibzerle tohum ekimi yapılır.
çapalama
Yabancı ot temizliği genellikle mekanik olarak yapılır. El ya da çapa ile yapılan yabani ot temizliği, çelik ya da köklü sürgün ile yapılan üretimlerde önemli olmadığı halde, tohumla üretimde önem arzeder. Nane üretiminde kimyasal ot mücadelesi uygulanmaz. İkinci yıldan sonra toprak yüzeyini kaplayan nane bitkileri, hiçbir yabani otun gelişmesine izin vermez. Yabancı ot temizliği ilk yıl çok önemlidir. Sonraki yıllarda fazla bir maliyet getirmez.
sulama
İhtiyaç olduğu dönemlerde sulama, salma veya yağmurlama şeklinde yapılır. Serin ve nemli iklimi seven nanenin üretiminde yağmurlama yöntemiyle sulama yapılması, verim ve kaliteyi artırıcı etki yapar.
gübreleme
Yeşil kısmı tüketilen sebzelerde olduğu gini, nane de azotlu gübreyi çok sever. Bol miktarda organik gübre ister. Çok yıllık sebzeler grubunda yer aldığı için ilk yıl iyi gübreleme yapılmalıdır. Nane üretimi için dikime başlamadan önce 5-6 ton/da yanmış ahır gübresi verilmelidir.
hasat
Çelik ve kök sürgünleriyle yapılan dikimden 1-1,5 ay sonra, tohum ile yapılan ekimden 2-2,5 ay sonra, bitki 30-40 cm boya geldiğinde ilk hasat yapılır. Nanenin hasadı, toprak üstünde kalan kısmının biçilmesiyle yapılır. Bazı ülkelerde yalnızca yaprak hasadı yapılmaktadır. Hasat sonucu elde edilen ürün, 500 gr veya 1 kg demetler halinde pazara sunulur. Hazırlanan demetler çok kalın olduğunda kızışma oluşabilir.
Taze nane yaprakları 2-4°C'de %80-85 nemli ortamda yaklaşık 10 gün kadar muhafaza edilebilir.
Kurutularak pazarlanması planlanan nanenin hasadı daha geç ve daha seyrek yapılmalıdır. Seyrek hasadın amacı yaprak sayısını artırmaktır. Kurutulacak bitkiler 20-25°C sıcaklıkta 1-2 haftada kurutulur. Kurutulan nane, olduğu gibi ya da parçalanarak muhafaza edilebilir. Genellikle kurutma işlemi güneş ya da ortam sıcaklığında yapılıyor olsa da, kurutma için özel kurutma fırınları da kullanılabilir.
Nane bitkisi tarlada 5-6 yıl kalabilir. Ilık kışların yaşandığı bölgelerde yılda ortalama 4-5 kez hasat yapılabilir. 5-6 yıl sonra toprak yorulacağından dolayı, bitkilerin tamamen temizlenerek ve toprağın tekrar sürülüp hazırlanarak dikim işleminin tekrar yapılması gerekir.
verim
Uygun ortam şartlarında bir dönümden ortalama 6000-8000 demet hasat yapılabilir.